Δείξε μου το Μοντέλο σου, να σου πω ποιός είσαι…

Έχετε Χρόνια Οσφυαλγία (όπου «οσφυαλγία» μπορείτε να βάλετε οποιοδήποτε άλλο μυοσκελετικό σύμπτωμα: Αυχεναλγία, πόνο στον Ώμο, Πονοκεφάλους, πόνο στο Γόνατο) και αναρωτιέστε τι να κάνετε γι’ αυτό. Ίσως σας πιάνει μια στο τόσο μια «κρίση», ή μπορεί να είστε από τους τυχερούς που τους φλερτάρει επίμονα και καθημερινά ο Κος Π.  

Έχετε δοκιμάσει διαφορετικές “λύσεις”, άλλες πιο αποτελεσματικές άλλες λιγότερο, έχετε επισκεφθεί 4 Ορθοπεδικούς, 5 Νευροχειρουργούς, 3 γιατρούς ομάδων ποδοσφαίρου Α Εθνικής, 2 Καθηγητάδες (που έλεγε και η γιογιά μου), έχετε κάνει το απόλυτο tour στην ευρύτερη αγορά υγειονομικής περίθαλψης, έχετε κάνει Μαγνητικές/Αξονικές/Ακτινογραφίες, έχετε πάρει φάρμακα, έχετε κάνει φυσιοθεραπείες, έχετε δοκιμάσει Βελονισμό, Ομοιοπαθητική, Χειροπρακτική, Πιλάτες, μασάζ, βεντούζες, υπερβαρικό οξυγόνο, αντικαταθλιπτικά, ξεμάτιασμα, ευχέλαιο και σας έχουν διαβάσει και την ευχή για Βασκανία. Και όλα τα παραπάνω σας έχουν φέρει εκεί που βρίσκεστε τώρα: ακόμα στις αγκάλες του Πόνου.

Γιατί, αναρωτιέστε, σας συμβαίνει αυτό;  Γιατί καμία από τις παραπάνω προσεγγίσεις δεν κατάφερε να σας λυτρώσει από αυτόν τον μνηστήρα; Μην είναι ότι εμφανίζετε «τάσεις για πολλαπλές αποτυχημένες προσπάθειες» στο βιογραφικό σας σημείωμα;  Μήπως σας έτυχαν «κακοί θεραπευτές»; (στη Χώρα του Πόνου, αν δεν μας «κάτσει» το ποθούμενο αποτέλεσμα, είθισται να κατηγορούμε το άτομο στο οποίο εναποθέτουμε τις ελπίδες μας για θεραπεία και το οποίο ορίζει το πρωτόκολλο αποκατάστασής μας συχνότερα και περισσότερο από ότι κατηγορούμε τον εαυτό μας, που μπορεί να μην τήρησε το συγκεκριμένο πρωτόκολλο απόλυτα).

Μήπως φταίει ότι σταματήσατε τις θεραπείες πολύ νωρίς;  Ή μήπως είναι ότι εξακολουθείτε να κάθεστε πάρα πολύ, σε “λάθος στάση”, με “φτωχή εργονομία” σε εκείνη την καταραμένη καρέκλα που ο προϊστάμενός σας δεν λέει να σας την αλλάξει; 

Μήπως είναι Ψυχοσωματικό; Μήπως να παίρνατε αυτό το Lyrica που σας έχουν πει, παρόλο που ακούγεται ότι είναι «βαρύ»; Μήπως σας έχουν κάνει λάθος Διάγνωση; (Η αλήθεια είναι ότι έχετε ακούσει ισάριθμες γνώμες -για το τι φταίει- από όλους τους επαγγελματίες Υγείας που επισκεφθήκατε και καμία δεν συμφωνούσε με την προηγούμενη).

Ή μήπως η αιτία για το Δράμα που ζείτε είναι όντως η Σκολίωση σας, η επάρατος Δισκοκήλη που σας είπαν ότι έχετε στη Μαγνητική, ή η θλάση που πάθατε παίζοντας Μακρυά Γαϊδούρα στο Γυμνάσιο, η οποία σας έχει ηρασθεί έκτοτε και έρχεται και φεύγει συχνά πυκνά ως αποδημητικόν πτηνόν;

 Και μέσα σε όλον αυτόν το Γολγοθά -γιατί έτσι εκλαμβάνουμε την οποιαδηποτε περιπέτεια με την Υγεία μας, εφόσον δεν έχουμε εκπαιδευτεί να αποσυμβολίζουμε τα μηνύματα του Συστήματος μας και τα θεωρούμε από ξεβόλεμα στην καλύτερη μέχρι Κατάρα στη χειρότερη – σε όλον αυτό το Γολγοθά, λοιπόν, υπάρχει μια ερώτηση η οποία κυριαρχεί στον εσωτερικό σας διάλογο:

Γιατί πονάω;

Εμείς οι άνθρωποι είμαστε όντα που έχουμε ανάγκη να καταλάβουμε το «γιατί», όχι μόνο γύρω από την ύπαρξη μας αλλά και πίσω από οτιδήποτε μας συμβαίνει στην καθημερινότητα μας. Μας είναι πιο εύκολο να αποδεχθούμε μια κατάσταση ή μια αλλαγή αν καταλαβαίνουμε την αιτία πίσω από αυτήν.

Και το εντυπωσιακό είναι ότι μπορούμε να αποδεχτούμε κάτι, ακόμα κι αν δεν μας αρέσει η αιτία για την οποία το βιώνουμε, εφόσον όμως αυτή η αιτία μας κάνει «νόημα» ή μας ικανοποιεί μια εσώτερη αίσθηση δικαίου. 

´Οταν λοιπόν πονάμε για καιρό (ας μην ξεχνάμε ότι ως Χρόνιος Πόνος χαρακτηρίζεται αυτός που επιμένει για πάνω από 3-6 μήνες, είτε σε μόνιμη βάση, είτε με εξάρσεις και υφέσεις, είτε επετειακά, είτε κάνοντας την εμφάνιση του κάθε φορά που κάνουμε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα ή σε κάποια ώρα την ημέρα πχ πρωινή οσφυαλγία), ψάχνουμε για ΤΗΝ απάντηση, αυτή που θα μας φέρει ΤΗ λύση στο πρόβλημά μας.  Και όποιος μπορεί να μας προσφέρει αυτήν ΤΗ λύση θα τον επαινέσουμε και θα τον ανταμείψουμε ως μικρό Θεό.

Και, καλώς ή κακώς, συχνά φαίνεται να παίρνουμε ακριβώς αυτό που ψάχνουμε: ΜΙΑ διάγνωση, ΤΗ λύση, ΕΝΑ χάπι, ΜΙΑ άσκηση, ΤΗΝ καλύτερη συμβουλή στο YouTube, ή ΤΗΝ κατάλληλη επέμβαση…

Στο κάτω κάτω έχουμε εκπαιδευτεί να πιστεύουμε ότι ο Πόνος είναι ένα σωματικό σύμπτωμα που οφείλεται σε μια και μοναδική αιτία που είναι κάποια βλάβη ή φθορά σε έναν ιστό (μηνίσκο, μυ, χόνδρο, τένοντα, μεσοσπονδύλιο δίσκο, νεύρο, οστό κλπ) και η ένταση της εκάστοτε ενόχλησης μας είναι ανάλογη της έκτασης και του βαθμού της ιστικής βλάβης ή φθοράς που την δημιουργεί. Ν’ est-ce pas?

Εδώ λοιπόν είναι που την έχουμε πατήσει ΚΑΙ όσοι έχουμε εκπαιδευθεί σε επαγγέλματα Υγείας στο Δυτικό Κόσμο ΚΑΙ όσοι έχουμε την ατυχία να πάσχουμε από μυοσκελετικό Πόνο στα αυτά γεωγραφικά πλάτη και μήκη. 

Το παραπάνω μοντελάκι αποτελεί τη λεγόμενη ΒιοΙατρική θεώρηση της «Υγείας». Για να πούμε την αλήθεια, σε αυτό το μοντέλο δεν ασχολούμαστε ιδιαίτερα με την Υγεία αλλά κυρίως με τα συμπτώματα της Α-σθένειας, ΑΦΟΥ αυτά έχουν εκδηλωθεί και χωρίς να μας πολυνοιάζει το ΓΙΑΤΙ έχουν εκδηλωθεί και ΠΩΣ θα μπορούσαμε να τα έχουμε προλάβει.

Στο ΒιοΙατρικό μοντέλο το σώμα θεωρείται ως μια «μηχανή», η Α-σθένεια ως μια οργανική δυσλειτουργία της «μηχανής», που έχει μια μοναδική και συγκεκριμένη αιτία, η οποία αιτία είναι δομική και αμιγώς σωματική. Ο δε κάτοχος της εν λόγω μηχανής μπορεί να είναι τυχερός ή άτυχος (αν η μηχανή του εμφανίσει δυσλειτουργία), δε φέρει καμία ευθύνη για την κατάσταση της και είναι «θύμα» εξωτερικών περιστάσεων που εκδηλώνονται στο «εσωτερικό» του σώματος του. 

Αυτό το κραταιό μοντέλο περίθαλψης στηρίζεται στο πολύ επίκαιρο σύγγραμμα «Treatise of man» του φίλτατου Rene DesCartes, κατά κόσμον Καρτέσιου (το οποίο όταν εξεδόθη το 1663 αποτέλεσε την απαρχή της επιστημονικής ταυτότητας της Δυτικής Ιατρικής προσέγγισης) ενώ αναπτύχθηκε και ενδυναμώθηκε στα χρόνια της βιομηχανικής επανάστασης με την εξέλιξη της Ιατρικής έρευνας κατά τον 19ο και 20ο αιώνα.

Έτσι εν έτει 2019, στηρίζομαστε για να θεραπευτούμε σε ένα μοντέλο 200 έως 385 ετών, το οποίο ασχολείται κατά κύριο λόγο με τη Διάγνωση (ποιά είναι η ασθένεια), την Παθογένεια της (ποιά είναι η οργανική αιτία που τη δημιουργεί) και προσδοκά σε μια Θεραπεία που είναι παθητική. Που έρχεται δηλαδή «εκ των έξω», αποτελεί ευθύνη των «ειδικών» και της οποίας ο Ασθενής είναι παθητικός δέκτης και άμοιρος ευθυνών.

Σε αυτή την προσέγγιση  επίσης κυριαρχεί το Δυϊστικό μοντέλο σώματος, όπου το σύμπτωμα είναι αμιγώς σωματικό χωρίς να επηρρεάζεται από την Ψυχολογία του πάσχοντα (σκέψεις και συναισθήματα), το Περιβάλλον του και την Κοινωνία στην οποία ζει.

Δυστυχώς εδώ και δεκαετίες ολοένα και περισσότερες έρευνες αποδεικνύουν ότι αυτό το μοντέλο είναι στην καλύτερη ελλειπές, στη χειρότερη αναληθές και σε αμφότερες τις περιπτώσεις ξεπερασμένο.

Βέβαια, ακόμα πιο δυστυχώς, τα αποτελέσματα των Ερευνών κάνουν κατά μέσο όρο 17 χρόνια έως να αρχίσουν να εφαρμόζονται ευρέως στην κλινική πράξη οπότε, υποθέτω, δεν είναι παράλογο που το 97% της εκπαίδευσης μας στον τομέα της Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης  (και της δευτεροβάθμιας και των πασχόντων κατ´ επέκταση) στηρίζεται σε ένα αναποτελεσματικό και απαρχαιωμένο μοντέλο. Ή μήπως είναι;

Στην εποχή που η πρόσβαση στην πρόσφατη Ιατρική Βιβλιογραφία και Έρευνα είναι ελεύθερη για όλους με το πάτημα ενός κουμπιού (πλήκτρου για να ακριβολογούμε), το να θεωρούμε ότι ο μόνος λόγος της Α-σθένειας είναι κάποια σωματική βλάβη, οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις που βλέπουμε στη Μαγνητική, η υπό ή υπέρ λειτουργία κάποιου μεμονωμένου οργάνου, το αποτέλεσμα ενός ιού ή μικροβίου ή τα «γραμμένα» μας στο γενετικό μας υλικό χωρίς να δίνουμε σημασία στους παράγοντες που συμβάλουν στο να γίνουμε πιο ευάλωτοι σε όλα τα παραπάνω αποτελεί στρουθοκαμηλισμό άνευ προηγούμενου.

Από το 1977 έχει κάνει την εμφάνιση της η ΒιοΨυχοΚοινωνική προσέγγιση που συστηματικά λαμβάνει υπόψη της τους βιολογικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες και τις σύνθετες αλληλεπιδράσεις τους στην κατανόηση της υγείας, της ασθένειας και της παροχής υγειονομικής περίθαλψης. 

Η Ψυχολογία μας, οι Πεποιθήσεις και τα Νοητικά μας Πρότυπα, οι συνήθειες μας, η Κοινωνία και το Περιβάλλον στα οποία ζούμε επηρεάζουν εξίσου, αν όχι περισσότερο, την παραμονή μας στην Υγεία ή το πέρασμα μας στην Α-σθένεια από ότι οι αμιγώς σωματικές μας συνιστώσες. Αποδεδειγμένα. Επιστημονικά. 

Η Μόλυνση του Περιβάλλοντος είτε του ευρύτερου είτε του οικιακού κατηγορείται για πάμπολλες ασθένειες (όρα παθητικό κάπνισμα). Η Κλιματική Αλλαγή ήταν υπεύθυνη για 70.000 θανάτους λόγω καύσωνα στην Ευρώπη μόνο το 2003.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, το εχθρικό εργασιακό περιβάλλον αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και  μπορεί να προκαλέσει έμφραγμα, ανακοπή και εγκεφαλικά επεισόδια. Τα εχθρικά περιβάλλοντα εργασίας αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο ανάπτυξης προβλημάτων βάρους, υψηλής χοληστερόλης, Πονοκεφάλων, Οσφυαλγίας και Αϋπνίας.

Σε κάποια μέρη του κόσμου ο ταχυδρομικός μας κωδικός αποτελεί πιο έγκυρο παράγοντα πρόβλεψης για το αν θα κάνουμε επέμβαση λόγω Οσφυαλγίας από την ένταση των συμπτωμάτων μας ή τα ευρηματα μας στη Μαγνητική. 

Η έλλειψη κοινωνικών σχέσεων και η μη ύπαρξη συντρόφου αυξάνουν κατά πολύ την πιθανότητα μας όχι μόνο να αρρωστήσουμε αλλά και να εγκαταλείψουμε πρόωρα το μάταιο τούτο κόσμο.

Το στρες αποτελεί κοινό παρονομαστή στις 6 από τις 10 πιο συχνές αιτίες θανάτου στο Δυτικό κόσμο και έχει στενή σχέση με την παθογένεση του 75-80% των καταστάσεων που μας οδηγούν στο να αναζητήσουμε ιατρική περίθαλψη. Και στον 21ο αιώνα το σύγχρονο άγχος τείνει να είναι πιο διαδεδομένο, επίμονο και ύπουλο, διότι προέρχεται κυρίως από ψυχολογικές και όχι από φυσικές απειλές.

Είναι καιρός να αρχίσουμε να λειτουργούμε με γνώμονα το Βιο-Ψυχο-Κοινωνικό Μοντέλο Υγείας. Και οι Θεράποντες και οι Πάσχοντες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας το έχει αποδεχθεί από το 1986. Εμείς πότε;

…συνεχίζεται

 

 

 

 

[mc4wp_form id3=”912″]