fbpx

Νόσος Αλζχάιμερς : Μπορούμε να την αποφύγουμε;

Η νόσος Alzheimer’s (Αλζχάιμερ) είναι μια εκφυλιστική πάθηση του εγκεφάλου που χαρακτηρίζεται από εξασθένιση της μνήμης και άλλων νοητικών δεξιοτήτων και αποτελεί  την πιο συχνή αιτία Άνοιας. Οι στατιστικές υποστηρίζουν ότι μετά τα 65 έτη ηλικίας ένας στους 10 ανθρώπους έχει ήδη προσβληθεί από αυτήν και κάθε 65 δευτερόλεπτα γίνεται και η διάγνωση ενός καινούργιου περιστατικού (στις Η.Π.Α)

Με τέτοια νούμερα είναι η αλήθεια ότι οι προοπτικές δε φαίνονται και ιδιαίτερα ελπιδοφόρες.

Κι όμως έρευνες πλέον υποστηρίζουν – παρόλο που η ηλικία και η κληρονομικότητα (βασικοί παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου) δεν είναι ελεγχόμενες, ότι βελτιώνοντας τη φυσική μας κατάσταση, τροποποιώντας τη διατροφή μας, συμμετέχοντας σε περισσότερες κοινωνικές δραστηριότητες και κάνοντας εγκεφαλικό cross-fit («γυμναστική» νοητικών δεξιοτήτων) μπορούμε ή να γλιτώσουμε το συναπάντημα με τη νόσο ή να καθυστερήσουμε σημαντικά την εξέλιξη της εφόσον μας έχει ήδη επισκεφθεί.

Πάνω από το ένα τρίτο των περιστατικών με νόσο Alzheimer’s θεωρείται ότι οφείλονται σε παράγοντες κινδύνου που είναι ελεγχόμενοι και τροποποιήσιμοι. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η κατάσταση των αγγείων μας, η κατάθλιψη και το μορφωτικό μας επίπεδο (το τελευταίο υπό την έννοια της συνεχιζόμενης νοητικής παίδευσης).

Αυτό σημαίνει ότι αντιμετωπίζοντας τους ελεγχόμενους επιβαρυντικούς παράγοντες, διατηρώντας τόσο το σώμα όσο και το μυαλό μας σε καλή φυσική κατάσταση, μπορούμε δυνητικά να επηρεάσουμε και ως ένα βαθμό να περιορίσουμε ή να καθυστερήσουμε σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου.

Τα όπλα μας λοιπόν εναντίον του Alzheimer’s συνοψίζονται στα εξής:

* Νους υγιής εν σώματι υγιεί 

Συνήθειες και παθήσεις που επηρεάζουν την κατάσταση των αγγείων μας (κακή φυσική κατάσταση, κάπνισμα, υπέρταση και παχυσαρκία μέσης ηλικίας, διαβήτης) φαίνεται ότι και προδιαθέτουν και επισπεύδουν την εξέλιξη του εκφυλισμού των εγκεφαλικών νευρικών κυττάρων και των μεταξύ τους συνάψεων, που είναι και η παθογενετική αιτία της νόσου.

Και αν υπάρχει μια μαγική «συνταγή» η οποία να μπορεί να αντιστρέψει ή να καθυστερήσει την υπέρταση, την παχυσαρκία, το διαβήτη και την κακή φυσική κατάσταση αυτή είναι η συστηματική Άσκηση (έμφαση στο συστηματική).

Δεν έχει αποδειχθεί κάποιο πρωτόκολλο άθλησης που να είναι πιο αποτελεσματικό από τα υπόλοιπα.

Αλλά ακόμα και μια ήπιας μορφής αερόβια δραστηριότητα (περπάτημα, ποδήλατο, κολύμπι, χορός) τρεις φορές εβδομαδιαίως για 30 λεπτά φαίνεται ότι περιορίζει την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου κατά 60%. 

Αν, δε, συνδυαστεί η κίνηση/ άθληση με διατροφή που υποστηρίζει την καρδιοαγγειακή μας υγεία (που να περιλαμβάνει δηλαδή φρούτα, λαχανικά, ολικής άλεσης δημητριακά, ψάρι, κοτόπουλο, ξηρούς καρπούς και όσπρια ενώ να αποφεύγει τα κεκορεσμένα λίπη, το κόκκινο κρέας και τη ζάχαρη) τότε τα οφέλη φαίνονται να είναι μεγαλύτερα. 

* Εγκεφαλικό cross-fit

Ο εκφυλισμός των νοητικών μας ικανοτήτων σε οποιαδήποτε μορφή Άνοιας οφείλεται κυρίως σε διαφοροποίηση και μείωση των συνάψεων (συνδέσεων) μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων. 

Το να κρατάμε το νου μας ενεργό, αυξάνει την ζωτικότητα του και φαίνεται να υποστηρίζει  και τα αποθέματα μας σε εγκεφαλικά κύτταρα και τις μεταξύ τους συνδέσεις, ενίοτε ακόμα και τη «αναγέννηση» νέων εγκεφαλικών κυττάρων.  

Καθώς ο εγκέφαλος μας χαρακτηρίζεται από «πλαστικότητα», έχει δηλαδή την εγγενή ικανότητα να προσαρμόζεται, να αναδιαρθρώνεται και να αναβαθμίζεται κάθε λεπτό, σε πραγματικό χρόνο, ανάλογα με τα ερεθίσματα που δέχεται, μπορούμε να τον «γυμνάσουμε» και να τον διατηρήσουμε καλογυμνασμένο όσο τον τροφοδοτούμε με καινούρια δεδομένα. 

Όπως λοιπόν καλό είναι να κάνουμε συστηματικά άσκηση για το θεϊκό κορμί μας και ιδανικά να συνδυάζουμε διαφορετικά είδη άσκησης ή σπορ (χαρακτηριστικό παράδειγμα το cross-fit, η νέα τάση που αποτελείται από ασκήσεις της ολυμπιακής άρσης βαρών, της ενόργανης γυμναστικής, της κωπηλατικής και του στίβου, οι οποίες εναλλάσσονται μεταξύ τους, με αποτέλεσμα οι συμμετέχοντες να μη κάνουν την ίδια προπόνηση κάθε μέρα και να μη χάνουν ποτέ το ενδιαφέρον τους), έτσι και με τον εγκέφαλο μας ενδείκνυται καθημερινή επαφή με διαφορετικές και ποικίλες νοητικές δραστηριότητες.

Αν θέλετε λοιπόν να κάνετε εγκεφαλικό «cross-fit»:

  • Ακονίστε την «παιδική σας περιέργεια» και δεσμευθείτε να μαθαίνετε κάτι καινούριο κάθε μέρα 
  • Διαβάστε, γράψτε, λύστε σταυρόλεξα, κάνετε παζλ
  • Παρακολουθήστε διαλέξεις, θεατρικές παραστάσεις, εικαστικά δρώμενα 
  • Εγγραφείτε σε μαθήματα, σεμινάρια, workshops
  • Παίξτε παιχνίδια (επιτραπέζια, σκάκι, τάβλι, Playstation)
  • Παίξτε μπιρίμπα (αυτό πιθανόν να αρέσει στη μαμά μου)
  • Ασχοληθείτε με τον κήπο σας
  • Κάνετε Μνημονικές ασκήσεις
  • Χρησιμοποιήστε προληπτικά ή θεραπευτικά την καταπληκτική  εφαρμογή της SciFY τη ΔιΆνοια (ειδικά διαμορφωμένη για ανθρώπους με ήπια γνωστική διαταραχή, με σημαντικά ελλείμματα ή αρχόμενη άνοια, που δίνει τα απαραίτητα εργαλεία και στον πάσχοντα και στον φροντιστή του, ώστε μαζί να μπορέσουν να βελτιώσουν τις νοητικές λειτουργίες, τη διάθεσή και τη λειτουργικότητα του πρώτου και την ποιότητα ζωής αμφοτέρων)

* Το «Όπου γάμος και χαρά η Βασίλω πρώτη»…

… είναι τροφή για το Μυαλό μας.

Ολοένα και περισσότερες έρευνες υποστηρίζουν ότι η συναισθηματική υποστήριξη και οι στενές προσωπικές σχέσεις φαίνεται να έχουν προστατευτική επίδραση για τον εγκέφαλο μας, ενώ η συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες  υποστηρίζει και διατηρεί το μυαλό μας ζωντανό και την ακμαίο. 

Επιπρόσθετα, ο συνδυασμός σωματικής και πνευματικής δραστηριότητας με κοινωνική συναναστροφή – και μια υγιεινή διατροφή – είναι πιο αποτελεσματικός από οποιονδήποτε από τους εν λόγω, επί μέρους παράγοντες.

Μια πρόσφατη μελέτη ανέφερε ότι

οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες που συνδυάζουν σωματική, πνευματική και κοινωνική δραστηριότητα είναι οι πλέον πιθανές να αποτρέψουν την εμφάνιση Άνοιας.

Στη μελέτη των 800 ανδρών και γυναικών ηλικίας 75 ετών και άνω, όσοι ήταν πιο σωματικά δραστήριοι, πιο διανοητικά ενεργοί ή πιο κοινωνικά αφοσιωμένοι είχαν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας. Και όσοι κατάφεραν να συμπεριλαμβάνουν όλες αυτές τις δραστηριότητες στην καθημερινότητα τους είχαν ακόμα καλύτερα σκορ.

Συνεπώς, είναι προτιμητέο να συμμετέχουμε σε κοινωνικές  δραστηριότητες που διεγείρουν το μυαλό και το σώμα:

  • Δημιουργείστε και συντηρήσετε σχέσεις στο χώρο εργασίας
  • Συμμετέχετε σε Εθελοντικές δράσεις 
  • Γίνετε μέλη σε αθλητικά σωματεία, συλλόγους, χορευτικές λέσχες, σχολές γιόγκα, ή άλλες κοινωνικές ομάδες
  • Ταξιδέψτε
  • Γνωρίστε καινούργιους ανθρώπους 
  • Ξανασυνδεθείτε με κοντινούς ή μακρινούς συγγενείς ή παλιούς φίλους 
  • Δημιουργήστε “Jour fixe” συναναστροφών με αγαπημένους ή ομοϊδεάτες
  • Συνδεθείτε. Απλά συνδεθείτε. 

 

[mc4wp_form id=”912″]


 

  • Larson, Christine, Keeping Your Brain Fit, US News and World Report, 2008.
  • Alzheimer’s Association – Austin, TX., 10 Ways to Maintain Your Brain, Spring 2005
  • Institute of Medicine. Cognitive Aging: Progress in Understanding and Opportunity for Action. Washington, D.C. The National Academies Press, 2015
  • Baumgart M et al. Summary of the evidence on modifiable risk factors for cognitive decline and dementia: A population-based perspective. Alzheimers Dement 2015
  • Brain Rules. John Medina, 2008
  • Alzheimers Organization, 2018 Alzheimer’s Disease Facts and Figures. Alzheimers Dement 2018
  • Blondell SJ et al. Does physical activity prevent cognitive decline and dementia?: A systematic review and meta-analysis of longitudinal studies. BMC Public Health 2014
  • Stephen R, et al. Physical Activity and Alzheimer’s Disease: A systematic Review. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2017
  • Tan ZS, et al. Physical activity, brain volume, and dementia risk: The Framingham Study. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2017