Ήρθε πριν λίγες μέρες στο ιατρείο ο Πάνος από το Νησί. Ένα παιδί σαν τα κρύα τα νερά. Ούτε καν τριάντα. Αυτό που λέμε στο Άνθος της ηλικίας του. Ευφυής. Επιτυχημένος. Με προοπτικές. Με τη δουλειά του. Με το αίσθημα. Με τις γυμναστικές του. Με τα σχέδια του για το Μέλλον. Με μαύρη κατάθλιψη, επίσης.
Γιατί πριν 5 μέρες είχε μια κρίση με τη μέση του. Αυτό που λέμε «Οξεία Οσφυαλγία». Πήγε να κάνει ένα βήμα και «έμεινε». Για 24 ώρες σίγμα τελικό. Ούτε για πιπί. Με 2 μέρες όμως κοκταίηλ ενέσιμα και άλλες 2 χαπάκια «σηκώθηκε». Και πήγε για Μαγνητική. Κι εκεί ξεκίνησε ο Γολγοθάς.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που έκανε μαγνητική. Είχε από παλαιότερα παρελθόν με την κυρία. Τότε -που δεν γνωριζόμασταν- είχε κάνει επέμβαση (δισκεκτομή). Έκτοτε, όμως, η κατάσταση έβαινε καλώς. Συντηρούσε το βάρος του (διαστάσεις μοντέλου). Έκανε φανατικά προπόνηση. Έκανε μια συντήρηση σε μας. Έκανε trigger Points στον εαυτό του. Που και που σήκωνε και κάτι ασήκωτο και «έμενε» για μια δυο μέρες, αλλά το συνέφερνε μόνος του.
Αυτή τη φορά όμως θορυβήθηκε. Γιατί το έπαθε περπατώντας. «Στα καλά καθούμενα». Βέβαια είχε να κάνει γυμναστική από τον Οκτώβρη που είχε ένα τρακάρισμα, είχε πάρει κιλά, είχε να κάνει «σέρβις» από το περυσινό καλοκαίρι και πέρασε ένα χειμώνα με εξαιρετικά έντονο στρες.
Και πολύ φυσιολογικά -για την ηλικία του, τις ταρζανιές του, τις δραστηριότητες του και το παρελθόν του- εμφάνισε μια νέα δισκοκήλη. «Μεγάλη και επικίνδυνη» όπως του είπε ο ακτινολόγος στο νησί. «Να πας άμεσα να το δεις, μην σε αφήσει παράλυτο», αποφάνθηκε η πρώτη «Κασσάνδρα».
Και ήρθε άρον άρον στην Αθήνα να δει τι θα κάνει με την καινούρια.
Παρεμπιπτόντως η συμπτωματολογία του ήταν – εξαρχής και συνέχιζε να είναι – πόνος εστιασμένος μονόπλευρα, μόνο στη μέση, πάνω από τη μια ιερολαγόνιο (μια από τις δυο μεγάλες αρθώσεις στη λεκάνη), χωρίς ίχνος ριζίτιδας (επέκταση των συμπτωμάτων στο πόδι), χωρίς νευρολογικά συμπτώματα (καθαρή η νευρολογική του εξέταση -αντανακλαστικά, δύναμη, αισθητικότητα), η ένταση της ενόχλησης είχε κατέβει στο 5 με μέγιστο το 10 (από το 9,5 που ήταν), μετά από μόλις μια θεραπεία μειώθηκε στο 3 (με μέγιστο το 10) και, πολύ χαρούμενος με αυτό το αποτέλεσμα, πήγε και στον νευροχειρουργό που είχε κλείσει το ραντεβού, όταν είχε τρομοκρατηθεί με τη «μεγάλη δισκοκήλη».
Και μου στέλνει έντρομος – και πάλι- το κάτωθι μήνυμα:
« Είμαι πολύ προβληματισμένος γιατί ο γιατρός μου είπε ότι προς το παρόν δεν θα μου δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα η κήλη όπως τη βλέπει, αλλά γενικότερα θα πρέπει να προσέχω από εδώ και πέρα στη ζωή μου, επειδή είναι κοντά στα 2εκ και μπορεί να χειροτερέψει με μια απότομη κίνηση και φοβάται μήπως σπάσει και χυθεί το υγρό, που εκεί θα πεθάνω στον πόνο και θα είναι άλλο είδους χειρουργείο, με άλλες επιπτώσεις, σε σχέση με αν το κάνω τώρα που θα γίνει σχεδόν αναίμακτα. Θέλει να επέμβει λαμπαροσκοπικά τώρα και να αφαιρέσει την κήλη».
Και έγινα έξαλλη. Και αν κάποιος ενοχλείται που εκφράζομαι έτσι (υπήρξαν στο παρελθόν ευαίσθητοι αναγνώστες που θεωρούν ότι δεν έχω το δικαίωμα να γίνομαι «επιθετική» στα γραπτά μου και να εκφράζω «αρνητισμό») ας σταματήσει το διάβασμα εδώ. Γιατί για τους πελάτες μου, που τους θεωρώ οικογένεια, που -ανεξαρτήτως ηλικίας τους- είναι για μένα τα παιδιά που δεν έκανα, όχι «αρνητική» γίνομαι, όχι απλώς «επιθετική», μεταμορφώνομαι σε Μαινάδα.
Θα μου πείτε, πώς κάνεις έτσι, την ιατρική του άποψη εξέφρασε ο συνάδελφος.
Οχι, αγαπητοί, την προσωπική του άποψη εξέφρασε ο συνάδελφος, γιατί αν θέλουμε να αναφερθούμε σε up to date επιστημονικές απόψεις, τα πράγματα έχουν αλλάξει εδώ και καιρό σχετικά με τη Δισκοκήλη και κανένα από τα παραπάνω αναφερόμενα καταστροφολογικά σενάρια δεν υποστηρίζεται από τη διεθνή ερευνητική βιβλιογραφία.
Μύθοι και Αλήθειες για τη δισκοκήλη λοιπόν:
- Αν έχεις Δισκοκήλη σου κάνει οπωσδήποτε συμπτώματα
Το ποσοστό των ασυμπτωματικών ανθρώπων που έχουν δισκοκήλη είναι τεράστιο.
Στους ασυμπτωματικούς τριαντάρηδες συνομήλικους του Πάνου οι 9 στους 10 έχουν έναν, τουλάχιστον, εκφυλισμένο Μεσοσπονδύλιο δίσκο στον Αυχένα και οι 5 στους 10 έναν, τουλάχιστον, εκφυλισμένο Μεσοσπονδύλιο δίσκο στην Οσφυϊκή μοίρα. Χωρίς να έχουν συμπτώματα. (1,2)
- Η βασική αιτία της Οσφυαλγίας είναι η Δισκοκήλη
Η συχνότερη αιτία Οσφυαλγίας είναι η λεγόμενη «Μη Ειδικής Αιτιολογίας Οσφυαλγία» (Non Specific Low Back Pain), στην οποία δεν είναι δυνατόν να αποδώσουμε τα συμπτώματα σε κάποια συγκεκριμένη ανατομική δομή (πχ στο δίσκο, στις αρθρώσεις, σε πιέση νεύρου) ακόμα κι αν υπάρχουν Δισκοκήλες, Οστεοαρθρίτιδα κλπ.
Και η οποία είναι υπεύθυνη για πάνω από το 90% των Οσφυαλγιών (όπου στο υπόλοιπο 10% περιλαμβάνονται εκτός από ριζίτιδα -πόνο από πίεση νεύρου- που αποτελεί το 2-4%, κατάγματα, νεοπλασίες, αυτοάνοσες αρθρίτιδες, σπονδυλολίσθιση κ.α. (3)
- Αν έχεις Δισκοκήλη κινδυνεύεις. Θα πρέπει να προσέχεις για όλη την υπόλοιπη ζωή σου
Σε έρευνες που έγιναν σε νεαρούς ενήλικες (μέσος όρος ηλικίας 18 ετών) αθλητές υψηλών επιδόσεων σε ενεργητικά σπορ (Ιππασία, Τένις, Σκι κλπ), παρόλο τον μεγάλο αριθμό δισκοκηλών που παρατηρήθηκαν, απεδείχθει ότι δεν υπάρχει κανένας συσχετισμός ανάμεσα στις εν λόγω Εκφυλιστικές Αλλοιώσεις και την παρουσία ή το βαθμό έντασης συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια και της μετέπειτα ζωής τους. (4)
- Η Δισκοκήλη είναι πολύ μεγάλη, άρα είναι επικίνδυνη
Αποδεδειγμένα το μέγεθος των αλλοιώσεων είναι ανεξάρτητο από την ύπαρξη, την εμφάνιση και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων. (5)
Έχει επίσης αποδειχθεί (από Ανασκοπική Ανάλυση της πρόσφατης βιβλιογραφίας) ότι, μετά από συντηρητική θεραπεία, μπορούμε να έχουμε σε εντυπωσιακά ποσοστά αυθόρμητη υποχώρηση και πλήρη ανατομική αποκατάσταση σε δισκοκήλες.
Μάλιστα, το ποσοστό της πιθανότητας αυτόματης απορρόφησης σε κήλη Μεσοσπονδύλιου Δίσκου βρέθηκε να είναι ανάλογο του «μεγέθους της» δισκοκήλης.
Φθάνει στο 96% για εκσεσημασμένες δισκοκήλες με αποσπασθέν κομμάτι (αυτό στα ιατρικά λέγεται απολυματοποιήση και είναι η περίπτωση που αναφέρθηκε ως εξαιρετικά επικίνδυνη για το μέλλον από τη δεύτερη Κασσάνδρα που είπε «θα σπάσει η κήλη και θα βγει το υγρό της έξω»). Επαναλαμβάνω για όποιον ήτο άτακτος και δεν πρόσεχε: οι 96 στις 100 δισκοκήλες που έχουν τέτοιου βαθμού εκφύλιση απορροφώνται από μόνες τους.
Αντίστοιχα τα ποσοστά απορρόφησης σε μικρότερες δισκοκήλες κυμαίνονται: στο 70% για αυτές που έχουν ρήξη του ινώδους δακτυλίου (έκθλιψη), στο 41% για πρόπτωση του δίσκου, και 13% για προβολή δίσκου.
Οι ασθενείς με σοβαρότερα ακτινολογικά ευρηματα (απολυματοποιήση και έκθλιψη) έχουν σημαντικά υψηλότερη πιθανότητα να έχουν αυθόρμητη απορρόφηση από ό, τι εκείνοι με την καλύτερη ακτινολογική εικόνα της πρόπτωσης ή της προβολής. (6)
- Θα κάνεις μια κίνηση/θα φτερνιστείς/θα σηκώσεις κάτι και θα «πεταχτεί» η κήλη/θα μείνεις παράλυτος/θα πεθάνεις στον πόνο
Συστηματική μετά-ανάλυση 12 ερευνών με 6666 περιστατικά συνολικά, απέτυχε να βρει συνεκτική σχέση μεταξύ ευρημάτων στη Μαγνητική (δισκοπάθειας, δισκοκήλης, αλλοιώσεων Modic, Οστεοαρθίτιδας) και μελλοντικών συμπτωμάτων.
Σε απλά ελληνικά η παρουσία αλλοιώσεων στη Μαγνητική δεν μπορεί ούτε να προβλέψει, ούτε να προεξοφλήσει μελλοντικά συμπτώματα. (7)
Αναρωτιέμαι σε ποια σχολή ή κλινική Ιατρικής σπούδασε ο παραπάνω συνάδελφος και απέκτησε τέτοιες μοναδικές ικανότητες Μαντικής, γιατί δυστυχώς στο Αχέπα 2 του Αριστοτελείου, που ήμουνα εγώ, δεν είχαμε τέτοιο μάθημα στον Οδηγό Σπουδών μας…
Ας λαμβάνουμε υπόψιν μας, τέλος, κάθε φορά που τρομοκρατούμε έναν πάσχοντα με σχόλια που υπονοούν ότι η σπονδυλική του στήλη είναι ευάλωτη και ο ίδιος κινδυνεύει όταν χρησιμοποιεί φυσιολογικά το σώμα του, ότι για ένα σημαντικό αριθμό ασθενών με μυοσκελετικό πόνο, ο φόβος και η συμπεριφορά αποφυγής που σχετίζονται με τον πόνο, φαίνεται ότι εκτός του ότι οδηγούν σε περαιτέρω επιδείνωση της φυσικής κατάστασης, αποτελούν ένα βασικό μηχανισμό της εξέλιξης ενός οξέος συμπτώματος σε χρόνιο. (8)
Και ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι το λεγόμενο pain catastrophizing, οι καταστροφολογικές προσωπικές πεποιθήσεις μας σε σχέση με τον πόνο, αποτελούν πιο ακριβή παράμετρο πρόβλεψης για το αν θα εμφανίσουμε χρόνιο πόνο από ότι τα ευρήματα της Μαγνητικής.(9)
Το έχω ξαναγράψει. Εμείς οι επαγγελματίες Υγείας είμαστε επιφορτισμένοι με την προάσπιση της Υγείας των πελατών μας.
Οι λέξεις μας έχουν δύναμη!
Ας σταματήσουμε να δημιουργούμε Α–σθενείς από μια Μαγνητική και μόνο.
ΥΓ 1 Δεν υποστηρίζω σε καμία περίπτωση ότι η Μαγνητική Τομογραφία δεν είναι ένα καταπληκτικό και απαραίτητο εργαλείο στη διαδικασία της Διαφορικής Διάγνωσης. Αλλά άλλο να την χρησιμοποιούμε για να αποκλείσουμε τα λεγόμενα “Red Flags” και άλλο να τη χρησιμοποιούμε ως τεκμήριο για επεμβάσεις σε περιστατικά που δεν έχουν αντίστοιχη κλινική εικόνα. Γιατί παγκοσμίως οι Οδηγίες για την Ορθή Κλινική Πράξη τονίζουν ότι «σε κάθε περίπτωση, τα ακτινολογικά ευρήματα χρειάζεται να επιβεβαιώνονται από την κλινική εικόνα και το ιστορικό του Ασθενούς» (1)
ΥΓ 2 Αν ενδιαφέρεστε να μάθετε περισσότερα για τους Μύθους και τις Αλήθειες σχετικά με τα πιο συχνά Μυοσκελετικά Συμπτώματα, μπορείτε να παραβρεθείτε σε μια από τις ομώνυμες Διαλέξεις μου
1. Systematic literature review of imaging features of spinal degeneration in asymptomatic populations, Brinjikji w. et al, AJNR 2015
2. Signal intensity loss of the intervertebral discs in the cervical spine of young patients on fluid sensitive sequences F. de Bruin et al, Skeletal Radiology 2016
3. Diagnosis and treatment of Low back pain, BW Koes et al, British Medical Journal 2006
4. Disc degeneration on MRI is more prevalent in young elite skiers compared to controlsWA Witwit et al, Knee Surg Traum Arthur 2018
5. Do more MRI findings imply worse disability or more intense LBP? Berg L. et al,Skeletal Radiology 2013
6. The probability of spontaneous regression of lumbar herniated disc: A systematic review, C.C.Chiu et al, Clinical Rehabilitation 2014
7. Does MRI predict future low back pain? Steffens D. et al, European Journal of Pain 2014
8. Fear-avoidance and its consequences in chronic musculoskeletal pain: a state of the art, Vlaeyen et al, Spine 2000
9. Pain catastrophizing and kinesiophobia: predictors of chronic low back pain, Picavet HS et al, American Journal of Epidimiology 2002
[mc4wp_form id=”912″]